مشاوره شغلي فناوری اطلاعات

مشاوره شغلي فناوری اطلاعات
IT Business Consultancy

• چشم‌انداز شغلي
در يك تعريف ساده مشاوره شغلي IT به فردي اطلاق مي‌شود كه داراي تجربه كسب و كاري و بازرگاني كافي بوده و مي‌تواند به مشتريان براي استفاده از راهكارهاي IT در جهت دستيابي آسان و راحت و در عين حال مقرون به صرفه به اهداف كسب و كار خود كمك نمايد. به عبارت ديگر اين يك زمينه شغلي هيبريدي بوده كه فرد بايد توامان توانايي و تجربه فني و تكنيكي و تيزهوشي اقتصادي و كسب و كاري را با هم به صورت يك جا در اختيار داشته باشد. در همين راستا برخي از شركتهاي متقاضي استخدام و بكارگيري افراد مذكور، كه فارغ‌التحصيل رشته‌هاي مختلف IT نيز مي‌باشند، براي توانمندسازي آنان جهت فعاليت در اين زمينه شغلي دوره‌هاي آموزشي كوتاه مدت براي آنان برگزار مي‌كنند.

• نقش شغلي
مشاور شغلي IT موظف است هنگام ارايه و اجراي راهكارهاي IT براي مشتريان، اطمينان حاصل نمايد كه تمام پيش‌نيازها و الزامات كسب و كاري آنان را مد نظر قرار داده است. براي انجام اين كار فرد مشاور بايد علاوه بر درك و تسلط كامل بر استراتژيهاي كسب و كار و راهكارهاي IT مورد نياز براي پشتيباني از آن، بر جهت‌گيريها و فناوريهاي روز IT نيز مسلط بوده تا از اين طريق بتواند به مشتريان خدمات‌رساني نمايند. براي مثال، افراد واجد اين نوع مشاغل مي‌توانند براي نمونه به تجار و كسبه يا كارفرمايان كمك نمايند تا با بكارگيري تجارت الكترونيكي از طريق راهكارهاي IT بر كارايي و سودآوري كسب و كار خود بيش از پيش بيفزايند.
در حقيقت شغل مشاوره IT بر اموري چون تجزيه و تحليل، برنامه‌ريزي و توسعه راهكارهاي IT براي تأمين نياز شركتها استوار مي‌باشد. در همين راستا فرد مشاور مي‌تواند در برنامه‌ريزي شغلي، تجزيه و تحليل نيازهاي شركتي و ارزيابي ريسك كسب و كار نيز مشاركت نمايد.
لازم به يادآوري است كه انجام اين شغل به صورت از راه دور نيز امكانپذير بوده و مشاور مي‌تواند به شركتها و اشخاص مختلف از طريق ارائه راهكارهاي مؤثر IT در قالب مشاوره خانگي و از راه دور خدمات‌رساني نمايد.

• سبك و روش زندگي:
بيشتر افراد شاغل در اين زمينه شغلي در بخش مديريت اطلاعات يا قسمت توسعه و توليد نرم‌افزار يك شركت در قالب يك تيم پروژه كوتاه مدت يا بلندمدت با توجه به نوع خدمات‌رساني خود مشغول به فعاليت مي‌شوند. همان‌طوري كه قبلاً نيز ذكر گرديد اين زمينه شغلي نيازمند تعاملات فراوان با بخشهاي مختلف سازماني، مذاكره، حل مسأله، تعريف و تبيين راهكارهاي مطلوب و بهينه و تبادل اطلاعات با مديران مي‌باشد. در ابتداي شروع به كار در اين زمينه شغلي، افراد شاغل بيشتر در نقش پشتيباني پروژه ظاهر شده ولي با افزايش تجربه و گذشت زمان فعاليت آنها در پروژه‌هاي مختلف بيشتر مي‌شود.

وظايف مرتبط با زمينه شغلي:
ـ تعريف و تبيين الزامات كسب و كاري براي تعيين نوع راهكار IT
ـ تبيين استراتژي IT براي كسب و كار مورد نظر كه براي مثال مي‌تواند ارائه بهترين روشهاي سرمايه‌گذاري بر روي فناوريهاي روز تلفن‌هاي همراه يا اينترنت باشد.
ـ مشاركت در برنامه‌ريزي نيازهاي شغلي
ـ تعيين و تعريف فرصتها با استفاده از راهكارهاي IT براي آسانتر كردن، بهبود يا طراحي مجدد فرآيندهاي كسب و كار
ـ تجزيه و تحليل، برنامه‌ريزي، همارايي و توسعه راهكارهاي IT
ـ بازبيني و هماهنگي ابعاد مختلف راهكار شامل جريان اطلاعات، امنيت داده‌ها، احيا و بهبود وضعيت كسب و كار، اجراي سيستم و مديريت تغيير و تحول
ـ حصول اطمينان از بكارگيري استانداردها

زمينه‌هاي تكنولوژيك مرتبط:
ـ اينترنت و تجارت الكترونيكي
ـ شبكه‌بندي و برقراري تماس موبايلي
ـ فناوري سخت‌افزار (رايانه‌اي/ ترمينالي/سخت‌افزار)
ـ پلت‌فرمهاي نرم‌افزاري (SAP, Lotus Notes/Domino, MS, SQL Server, Oracle)
ـ مدل‌سازي (كسب و كاري، داده‌ها، فرايند)
ـ ايجاد/ ساخت و تكميل نرم‌افزار سرويس
ـ به كارگيري و استقرار نرم‌افزار سرويس (Servic Solution)
ـ انتقال خدمات (عمليات پشتيباني)

نوع و سطح مهارتهاي مورد نياز:

• مهارتهاي رفتاري
ـ تفكر خلاق
ـ روحيه كار گروهي
ـ توانايي برنامه‌ريزي و داشتن استراتژي كاري
ـ توانايي برقراري ارتباط و مكاتبه و مذاكره
ـ مستدل كننده
ـ انعطاف‌پذيري و خودآموز

• مهارتهاي فني
ـ برنامه‌ريزي استراتژي شغلي
ـ آناليز الزامات كاري
ـ مديريت تغيير و تحول و بهبود فرآيند
ـ طراحي و ساخت سيستم
ـ دانش صنعتي
ـ توانايي به كارگيري متدهاي توسعه سيستم
ـ تيزهوشي كسب و كاري
ـ جهت‌گيري تكنولوژيك و فني

توصيف و تشريح مسير شغلي و فرصتهاي آينده:
به طور كلي متقاضيان ابتدا با عنوان شغلي تحليل‌گر وارد اين زمينه شغلي شده ولي با گذشت زمان و كسب تجربه بيشتر در نهايت به مشاوره توسعه شغلي ارتقاء مي‌يابند كه البته هر چقدر فرد به تجربه‌اندوزي بيشتري بپردازد پيشرفت تا سطوح مشاوره استراتژيك IT نيز امكانپذير است.

عناوين شغلي مرتبط:
ـ متخصص اطلاعات شركتي(Enterprise Information Specialist)
ـ مشاور تجارت الكترونيكي(E-commerce Consultant)
ـ تحليل‌گر شغلي(Business Analyst)
ـ طراح و آرشيتكت شغلي(Business Architect)
ـ متخصص برنامه هاي نرم‌افزاري كاربردي(Application Specialist)
ـ مشاور استراتژي فناوري اطلاعاتInformation Technology Strategy Consultant) (
ـ مشاور مديريت اطلاعات استراتژيك(Strategic Information Management Consultant)
ـ مشاور مديريت اطلاعات(Information Management Consultant)

مشخصات افراد واجد شرايط:
همانطوري كه در ابتدا نيز ذكر گرديد اين زمينه شغلي براي افرادي مناسب است كه علاوه بر لذت بردن از حل مسأله و مشتري مداري، داراي تجربه كافي در زمينه‌هاي مختلف IT هستند. براي ورود به اين زمينه شغلي دارا بودن مدرك كارشناسي يا كارشناسي ارشد مرتبط يك ضرورت محسوب مي‌شود اگر چه در اينجا هم تجربه يك فاكتور اساسي و تعيين كننده است. از ديگر خصوصيات افراد واجد صلاحيت مي توان به مواردي چون علاقمندي و توانايي به كار در گروههاي كاري، توانايي مكاتبه و مذاكره با ديگران و توانايي حل مسأله با كمك تكنولوژيهاي مدرن روز اشاره كرد. علاوه بر اين افراد داراي مدارك علمي درجه سوم در يك زمينه شغلي بازرگاني نظير حسابداري، مطالعات اقتصادي، اقتصاد و يا زمينه‌هاي شغلي فني مانند IT، علوم رايانه‌اي، الكترونيك و رياضيات نيز مي‌توانند اين زمينه شغلي را براي خود برگزينند. حتي افراد داراي مدارك علمي عمومي‌تر نظير انواع زبانهاي خارجي، تاريخ، جغرافيا و ... نيز قادر به ورود به اين زمينه شغلي هستند.


مهندسي تست و پياده‌سازي / تست و يكپارچه‌سازي
Integration & Test/Implementation & Test Engineering
چشم‌انداز شغلي
در عصر حاضر جامعه بشري سوار بر انقلاب و انفجار اطلاعات شده كه ماحصل همگرايي در فناوري ارتباطات و رايانه مي‌باشد. در اين ميان شبكه بين‌المللي مخابرات يكي از بزرگترين و پيچيده‌ترين مصنوعات بشري به شمار مي‌رود كه تا به حال بشر به اختراع و ابداع آن مبادرت ورزيده است. در واقع شبكه‌هاي مخابراتي كه با سرعت غير قابل باور همچنان به توسعه و پيشرفت خود ادامه مي‌دهند، با بكارگيري تكنولوژيهاي نوظهور انقلاب اطلاعات را به پيش مي‌برند و در اين انقلاب مهندسين تست و پياده‌سازي و تست و يكپارچه‌سازي داراي نقش محوري بوده كه قادر هستند هم در زمينه تجهيزات مخابراتي و هم تكنيكهاي تست و پياده‌سازي تخصص و خبره‌گي كسب نمايند.

• نقش شغلي
مهندس يكپارچه‌سازي (Integration Engineer) بايد براي درك و تسلط كامل بر كالا يا سيستمي كه پياده شده است، با تيم‌هاي طراحي و توسعه ارتباط مستمر و نزديك برقرار نمايد. البته در حين يكپارچه‌سازي و تست اين ارتباط نزديك ميان مهندسين و تأمين‌كنندگان كالا/ خدمات پروژه به صورت خودكار برقرار شده و مهندسين يكپارچه‌سازي از اين طريق از اعمال تغييرات مورد نظر خود در بخشهاي مختلف سيستم پياده شده اطمينان حاصل خواهند كرد. علاوه بر اين مهندس يكپارچه‌سازي موظف است به عنوان بخشي از وظيفه شغلي خود تمام پيش شرط‌ها و الزامات مشتري را در قالب انجام يك سري تست‌هاي فني براي حصول اطمينان از ملحوظ شدن اين الزامات در ساخت و يا پياده‌سازي كالا / سيستم مدنظر قرار دهد.
در اين ميان مهندس پياده‌سازي نيز تقريباً نقشي مشابه داشته ولي با وجود اين مهندس يكپارچه‌سازي مسؤوليت تأييد عملكرد نهايي سيستم را بر عهده دارد در حالي كه مهندس پياده‌سازي بايد از طريق نصب و راه‌اندازي اطمينان حاصل كند كه سيستم بر روي سايت عملياتي شده است. برخي اوقات لازم است كه به اپراتورهاي كالا / سيستم پياده‌سازي شده آموزش‌هاي لازم جهت كار با آن داده شود كه با اين توصيف مهندس پياده‌سازي چنين مسؤوليتي را بر عهده خواهد داشت. از نمونه كالا / سيستم‌هاي كه نيازمند يكپارچه‌سازي و تست / پياده‌سازي و تست هستند مي‌توان به مواردي چون:
ـ سيستم‌هاي خودكار مخابراتي موجود در شبكه‌هاي مخابراتي كه مديريت عمليات شبكه و پردازش سفارش مشتريان را بر عهده دارند.
ـ پلت‌فرم‌هاي جديد ويژه خدمات بازاريابي مجازي
ـ پلت‌فرم‌هاي جديد ويژه خدمات چند رسانه‌اي (مولتي‌مديا)
ـ پلت‌فرم‌هاي جديد ويژه خدمات اينترنتي
ـ پلت‌فرم‌هاي جديد ويژه تلفن‌هاي موبايلي

• سبك و روش زندگي
شاغلان اين زمينه شغلي عموماً در تيم‌هاي كاري كاملاً پيشرفته و فني مشغول به كار شده و شغل آنها مستلزم انجام يكسري وظايف فني و تكنيكي با ديگر اعضاي تيم طراحي و توسعه مي‌باشد. البته تعامل با مشتريان نيز بخش عمده‌اي از فعاليت آنان را در برمي‌گيرد زيرا در هر صورت آنها بايد تمام الزامات و پيش‌شرط‌هاي مشتريان را بر روي سايت و در حضور آنان اجرا و تست نمايند.


وظايف مرتبط با زمينه شغلي:
ـ سازماندهي، مديريت و اجراي يكپارچه‌سازي بر روي سايت‌هاي توسعه‌اي و عملياتي
ـ سازماندهي و مديريت و اجراي تست‌هاي جابجايي بر روي سايت‌هاي توسعه‌اي و عملياتي
ـ پيكره‌بندي كالا / سيستم بر اساس نيازهاي مشتريان
ـ طراحي و اجراي تست‌هاي عملكردي نمونه براي اثبات كارايي سيستم
ـ تخمين و برآوردسازي ميزان كار تيم پياده‌سازي و يكپارچه‌سازي
ـ هماهنگي فعاليت متخصصين مختلف حاضر در پروژه
ـ حصول اطمينان از عملكرد مناسب كالا/ سيستم بر اساس تعاريف صورت پذيرفته
ـ مشاركت در انتقال دانش و اطلاعات لازم به خط توليد
ـ مشاركت در آموزش مشتريان
ـ شناسايي ابزارهاي ويژه يكپارچه‌سازي سيستم

زمينه‌هاي تكنولوژيك مرتبط :
ـ سيستم‌هاي عامل
ـ مهارت‌هاي مرتبط با زمينه كسب و كاري كه در آن سيستم به كار گرفته مي‌شود نظير مهارتهاي مرتبط با مخابرات كه در آن فرد بايد با استانداردهاي شبكه مخابرات آشنايي كامل داشته باشد.
ـ سيستم مديريت پايگاه داده‌ها نظير اوراكل
ـ پروتكل‌هاي اينترنت و پروتكل‌هاي شبكه نظير HTTP, INUP, INAP, ISUP, X25, C7, TCP/IP
ـ ابزارها و متدهاي تست
ـ ابزارها و متدولوژي مهندسي سيستم

نوع و سطح مهارتهاي مورد نياز:

• مهارتهاي رفتاري
ـ توانايي مديريت موفق روابط با مشتريان، خدمات‌دهندگان و همكاران
ـ خلاق
ـ توانايي حل سريع مسأله
ـ توانايي برقراري ارتباط و مكاتبه و مذاكره
ـ ريزنگر
ـ انعطاف‌پذير و خودآموز
ـ توانايي كار گروهي
ـ تحليل‌گر
ـ پيشقدم و پيشتاز
ـ توانايي انتقال اطلاعات
ـ توانايي برنامه‌ريزي و سازماندهي
ـ توانايي مديريت و رهبري پروژه
ـ تيزهوشي اقتصادي و تجاري
ـ متعهد به كيفيت

• مهارتهاي فني
توجه داشته باشيد كه دارا بودن همه مهارتهاي فني مشروح در ذيل براي اين زمينه شغلي ضروري نيست زيرا برخي از آنها به مرور و در حين انجام كار كسب مي‌شوند. علاوه بر اين الزامات مهارتي اين زمينه شغلي بيشتر به زمينه كسب و كاري مورد استفاده از آن بستگي دارد.
ـ دانش نظري و فني الكترونيك (آنالوگ / ديجيتال)
ـ دانش پايه سخت‌افزار
ـ دانش پايه سيستم‌هاي نرم‌افزاري و سيستم هاي جايگزين (Embedded)
ـ مباني طراحي سيستم‌هاي رايانه‌اي
ـ افكت‌هاي فيزيكي و الكتريكي
ـ دانش ارزشيابي و سنجش الزامات سخت‌افزاري
ـ دانش متدولوژيهاي پيكره‌بندي سيستم
ـ دانش فرآيندهاي توسعه سخت‌افزاري
ـ مفاهيم يكپارچه‌سازي
ـ دانش حفاظت از داده‌ها
ـ دانش چرخه توليد محصول
ـ مهندسي اعتبار (Reliability)
ـ مهندسي عملكرد
ـ مفاهيم مديريت طراحي سيستم
ـ تست
ـ دانش متدهاي درستي‌سنجي سيستم
ـ مفاهيم طراحي نرم‌افزار
ـ توسعه نرم‌افزار
ـ برنامه‌نويسي رايانه‌اي
ـ دانش مديريت تغيير و تحول

توصيف و تشريح مسير شغلي و فرصتهاي آينده:
به طور كلي بيشتر افراد به خاطر علاقمندي آنها به مشاهده كردن نحوه جمع شدن چند محصول در قالب يك مجموعه منظم، مهندسي يكپارچه‌سازي را دوست دارند. از ديگر نقش‌ها و فرصتهاي اين زمينه شغلي مي‌توان به مواردي چون مهندسي يكپارچه‌سازي، مديريت پروژه، رهبري تيم، مشاوره فني، بازاريابي و فروش اشاره كرد.

عناوين شغلي مرتبط:
ـ متخصص تست و پياده‌سازي(Integration and Test Specialist)
ـ مهندس يكپارچه‌سازي سيستم(Integration System Engineer)
ـ مهندس پياده‌سازي سيستم(System Implementation Engineer)
ـ مهندس يكپارچه‌سازي(Itegration Engineer)
ـ متخصص تست و يكپارچه‌سازي(Implementation & Test Specialist)

مشخصات افراد واجد شرايط:
افراد خلاقي كه داراي ديدگاه كلان‌نگر در حل مسائل بوده و توانايي كار با ديگران براي رهبري و مديريت يك تيم پروژه را دارند، مي‌توانند اين زمينه شغلي را براي خود برگزينند. البته براي ورود به اين زمينه شغلي داشتن مدرك كارشناسي نيز مرتبط يك ضرورت محسوب مي‌شود.




مديريت سيستم
System Administration
آموزش‌هاي رسمي مورد نياز
مدرك كارشناسي در رشته مربوطه

•تجربيات
ـ حداقل 4ـ2 سال تجربه كاري در مديريت سيستم
ـ كسب تجربه كافي و مورد نياز مهارتهاي فني

•مهارتهاي فني
ـ مسلط به Windows 98/2000/ME
ـ مسلط به MS Exchange 5.5
ـ مسلط به MS SQL 2000
ـ مسلط به Windows 2000/NT4 Server
ـ مسلط به VPNs
ـ مسلط به MSCE, MCP, MCSA, CISSP, CCAN/CCNE

•مهارتهاي نرم‌افزاري/ كسب و كاري
ـ توانايي حل فوري مسأله ـ تحليل‌گر
ـ توانايي در انجام وظايف محوله در مهلت مقرر ـ جزيي نگر
ـ مهارت در مديريت زمان ـ هدفمند
ـ امانتدار و داراي وجدان كاري ـ با انگيزه
ـ منظم و مرتب ـ سازگار



مدير سيستم‌هاي اطلاعاتي و رايانه‌اي
Computer and Information Systems Manager
•آموزش‌هاي رسمي مورد نياز
در اختيار داشتن دانش فني قوي براي مديران سيستم‌هاي اطلاعاتي و رايانه‌اي يك ضرورت انكارناپذير محسوب مي‌شود زيرا اين افراد بايد بتواند علاوه بر ساماندهي و تنظيم فعاليت زيردستان خود، شرح فعاليت كاري مجموعه را به زبان غيرفني و ساده به مشتريان و كاربران و مديريت توضيح دهند. بنابراين اين موقعيت شغلي مستلزم داشتن تجربه كاري و آموزش رسمي شبيه ديگر مشاغل كامپيوتري است.
در هر صورت بيشتر مديران سيستم‌هاي اطلاعاتي و رايانه‌اي در زمينه‌هايي چون تحليل سيستم، پشتيباني فني، برنامه‌نويسي يا ديگر زمينه‌هاي فناوري اطلاعات داراي تجربه و تخصص كافي مي‌باشند. در اين زمينه شغلي براي تصدي پست‌هاي مديريتي، متقاضي بايد حتماً يك مدرك كارشناسي يا كارشناسي ارشد در اختيار داشته باشد كه البته بيشتر كارفرمايان فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد مديريت بازرگاني MBA با گرايش فناوري اطلاعات را ترجيح مي‌دهند. اين مدرك با نوع سنتي MBA تفاوت زيادي دارد زيرا در آن علاوه بر اطلاعات بازرگاني بر فناوري اطلاعات نيز تأكيد ويژه‌اي صورت مي‌گيرد كه بر همين اساس افراد داراي اين درجه تحصيلي مي‌توانند هم در تصميم‌گيريهاي مربوطه به تكنولوژي و هم تصميم‌گيريهاي اقتصادي و بازرگاني به شركت محل كار خود كمك فراواني نمايند.

•مهارتهاي نرم‌افزاري/ كسب و كاري
افرادي كه داراي مدرك تحصيلي مديريت بازرگاني با گرايش فناوري اطلاعات بوده و توانايي برقراري ارتباط، مكاتبه، مذاكره و دانش كافي داشته باشند به راحتي مي‌توانند به پستهاي مديريتي اين زمينه شغلي دست پيدا كنند.
البته بايد توجه داشت كه تنها داشتن مهارتهاي فني براي تصدي اين پست شغلي كافي نيست بلكه كارفرمايان بيشتر به مديران واجد تواناييهايي بازرگاني و اقتصادي توجه دارند. در واقع كارفرمايان ترجيح مي دهند مديراني را به استخدام خود درآورند كه با نرم‌افزارها يا تكنولوژيهاي مورد استفاده در كسب و كارهاي مربوطه آشنايي كامل داشته و در زمينه مديريت كسب و كار نيز از تبحر كافي برخوردار باشند.

•آينده شغلي
مديران سيستم‌هاي اطلاعاتي و رايانه‌اي با كسب تجربه كافي مي‌توانند به پست‌هاي رده بالاي مديريتي اين زمينه شغلي دست پيدا كنند، هر چند ورود به زمينه‌هاي غير فني نظير بازاريابي، منابع انساني يا فروش نيز براي افراد اين گروه امكان‌پذير مي‌باشد.
منبع :
اینترنت
استفاده از مطالب با ذکر نام منبع بلامانع است.
محقق: مهدی صادقی کارشناس فناوری اطلاعات
21/1/1386